Duurzaam Veilig

 

Principes

Er zijn vijf principes die naar een duurzaam veilig wegverkeer leiden: functionaliteit, homogeniteit, herkenbaarheid, vergevingsgezindheid en statusonderkenning. Alle vijf principes vloeien voort uit wetenschappelijk onderbouwde theorieën.


Duurzaam Veilig principe Beschrijving
Functionaliteit van wegen Monofunctionaliteit van wegen, stroomwegen, gebiedsontsluitingswegen, erftoegangswegen, in een hiërarchisch opgebouwd wegennet
Homogeniteit van massa's en/of snelheid en richting Gelijkwaardigheid in snelheid, richting en massa bij matige en hoge snelheden
Herkenbaarheid van de vormgeving van de weg en voorspelbaarheid van wegverloop en van gedrag van weggebruikers Omgeving en gedrag van andere weggebruikers die de verwachtingen van weggebruikers ondersteunen via consistentie en continuïteit van wegontwerp
Vergevingsgezindheid van de omgeving en van weggebruikers onderling Letselbeperking door een vergevingsgezinde omgeving en anticipatie van weggebruikers op gedrag van anderen
Statusonderkenning door de verkeersdeelnemer Vermogen om taakbekwaamheid te kunnen inschatten


Het doel van een inherent of duurzaam veilig wegverkeer is om ongevallen te voorkomen en daar waar dat niet kan, de kans op ernstig letsel (nagenoeg) uit te sluiten. Dit kan Veringmeier Verkeersmanagement voor u bereiken met een aanpak die 'de mens als maat' neemt en die uitgaat van de fysieke kwetsbaarheid van mensen, van wat ze kunnen (mensen maken immers fouten) en van wat ze willen (mensen houden zich niet altijd aan de regels). Allereerst dienen we de omgeving, bijvoorbeeld de weg en het voertuig, aan deze menselijke eigenschappen aan te passen. Bovendien moeten we de mens zelf door educatie optimaal voorbereiden op de verkeerstaak.

Veringmeier Verkeersmanagement houdt zich bezig met het eerste aspect: het aanpassen van de weg en de omgeving.


Verkeersveiligheidsmaatregelen

De vertaling van de visie naar 'infrastructuur' heeft plaatsgevonden zowel in handboeken en richtlijnen voor wegontwerp als in de praktijk. In de afgelopen jaren is nagenoeg het gehele wegennet gecategoriseerd. Verder is er binnen het Startprogramma voor gekozen om de erftoegangswegen centraal te stellen vanwege het grote draagvlak onder de bevolking om iets aan dit soort wegen te doen. Dit accent heeft de aandacht afgeleid van de gebiedsontsluitingswegen, die een relatief hoog ongevalsrisico kennen en waar het bovendien lastig is om de DuurzaamVeilig-principes in de praktijk te brengen. De gebiedsontsluitingswegen zijn daarom nog niet echt aangepakt, afgezien van de aanleg van rotondes. We moeten ook vaststellen dat de erftoegangswegen maar ten dele zijn aangepakt. Weliswaar zijn er veel meer kilometers als Zones 30 en 60 ingericht dan beoogd, maar dit is veelal op een 'sobere' wijze gedaan. Deze versobering was begrijpelijk met het oog op de beperkte financiële middelen en de wens om een behoorlijk tempo in de uitvoering te krijgen.


Veringmeier Verkeersmanagement ziet het als een uitdaging om samen met u te werken aan de verbetering van het Duurzaam Veilig principe in de volgende situaties:


Wegcategorie Knelpunten vormgeving
Stroomweg
  • Categorisering van de 'oude' autowegen als regionale stroomweg zonder noodzakelijke aanpassingen zoals rijrichtingscheiding en ongelijkvloerse kruispunten.
  • Ongelijkvloerse kruisingen zijn nog weinig aangelegd door gebrek aan fysieke ruimte en financiële middelen.

Gebiedsontsluitingsweg

buiten de bebouwde kom

  • Rijrichtingscheiding meestal alleen uitgevoerd met belijning, in plaats van met gedragsbepalende fysieke scheiding.
  • Parallelwegen vaak gecombineerd gebruikt door landbouwverkeer en (brom)fietsers, waardoor grote verschillen in massa en vaak ook snelheid.
  • Vele kruisingen van gebiedsontsluitingswegen onderling (nog) met verkeerslichten; vraag is hoe daar een veilige snelheid te bereiken van 30 km/uur (met langzaam verkeer) of 50 km/uur (alleen snelverkeer).

Gebiedsontsluitingsweg

binnen de bebouwde kom

  • Snelheid van gemotoriseerd verkeer bij oversteekplaatsen vaak hoger dan de veilige snelheid van 30 km/uur.

Erftoegangsweg

buiten de bebouwde kom

  • Limiet van 60 km/uur is meestal te hoog, in het bijzonder op kruisingen.

Erftoegangsweg

binnen de bebouwde kom

  • Uitvoering is vaak te sober waardoor harder wordt gereden dan 30 km/uur.


Shared Space

Shared Space of Gedeeld ruimtegebruik is een verkeersconcept dat de multifunctionaliteit, en daarmee de relatie tussen verkeersveiligheid en de omgeving, van de openbare ruimte centraal stelt. De verblijfsruimte wordt ingedeeld als mensenruimte en wordt niet geïnterpreteerd als verkeersruimte. Een belangrijk kenmerk van Shared Space is de geringe aanwezigheid van verkeersborden en verkeerslichten.


Door toepassing van de Duurzaam Veilig principes houdt Veringmeier Verkeersmanagement waar mogelijk ook rekening met het gedeeld ruimtegebruik.  Binnen Duurzaam Veilig is hiervoor het principe van 'sociale vergevingsgezindheid' toegevoegd, waarmee zeer terecht de belangrijke rol van de (sociale) interacties tussen verkeersdeelnemers wordt erkend. Tussen gebiedsontsluitingswegen en erftoegangswegen bevinden zich vooral binnen de bebouwde kom wegen die qua functie en gebruik in beide categorieen vallen, de zogenaamde "grijze wegen". Veringmeier Verkeersmanagement ziet met name op de erftoegangswegen en de "grijze wegen" mogelijkheden om het principe van Shared Space toe te passen.


Verkeersveiligheid

Het motto ‘Liever veiligheid met onzekerheid dan ongelukken met duidelijkheid’ is in feite de essentie van Shared Space. Door het weghalen van aanwijzingen voor de automobilist wordt het straatbeeld onoverzichtelijker en neemt hierdoor de subjectieve veiligheid af. Doordat de subjectieve veiligheid afneemt zal een weggebruiker alerter en voorzichtiger rijgedrag vertonen, waardoor de objectieve veiligheid juist toeneemt. Verder moet bij Shared Space de openbare ruimte met een verblijfsfunctie uitnodigen tot sociaal gedrag. De weggebruiker moet aan de omgeving zien wat gepast en ongepast is. Door middel van sociale interactie tussen de verschillende verkeersdeelnemers en het maken van oogcontact moet worden bepaald wie voorrang heeft en wat het gewenst gedrag is. De wegen zijn vrij van asfalt en er zijn geen stoepranden. De verschillende soorten modaliteiten maken allemaal gebruik van dezelfde straat, er zijn geen voorschriften over het gebruik van deze straat, en er zijn dus ook geen fietspaden. Dit is echter een extra stimulans voor de automobilist, aangezien de subjectieve onveiligheid hierdoor toeneemt en deze voorzichtiger gaat rijden.


Leefbaarheid en Ruimtelijke kwaliteit

Een ander kernpunt van Shared Space is het verbeteren van de leefbaarheid en de ruimtelijke kwaliteit. Doordat de wegen niet worden geïnterpreteerd als verkeersruimte, maar als verblijfsruimte, is er meer ruimte voor langzaam verkeer. Doordat de asfaltwegen worden vervangen door bestraatte wegen en de verkeersborden bijna allemaal uit het straatbeeld zijn verdwenen wordt de ruimtelijke kwaliteit van het gebied verhoogd. Ook gaat Shared Space uit van de culturele en historische waarden van een gebied, en deze worden als elementen gebruikt voor het inrichten van een straat. Dit is ook een factor die de ruimtelijke kwaliteit verhoogd. Door de verhoogde leefbaarheid wordt het gebied aantrekkelijk voor winkelend publiek. Deze mensen zijn een risicogroep, aangezien zij minder opletten op het verkeer. Dit is echter een positief punt binnen Shared Space, aangezien zij de subjectieve onveiligheid voor automobilisten verhogen waardoor zij alerter zijn.


Aandachtspunten

Er zijn ook negatieve punten verbonden aan Shared Space. Er zijn bepaalde risicogroepen zoals ouderen en gehandicapten. Door het gebrek aan overzicht en duidelijkheid is het moeilijk voor ouderen om in te schatten wat ze moeten doen in complexe en drukke situaties. Dit geldt ook voor gehandicapten. Een ander punt van kritiek is dat de inwoners van gebieden waar Shared Space is ingevoerd klagen dat ze zich onveilig voelen. Dit zal echter altijd een probleem blijven aangezien de subjectieve veiligheid verlaagd moet zijn, wil Shared Space goed werken.


Kosten

Ieder advies is maatwerk.


De kosten voor het advies zijn afhankelijk van uw wensen en de omvang van het project.

Wij kunnen de toepassing van Duurzaam Veilig voor u uitwerken in een  Verkeersplan voor een weg of deelgebied, maar ook in een advies voortkomend uit de uitvoering van onze Verkeerstekenscan.


Wij komen graag naar u toe om op basis van uw specifieke wensen een vrijblijvende aanbieding te doen.


Gerelateerde pagina's