Het aantal verkeersdoden op de wegwerkvakken vertegenwoordigt slechts een klein percentage van de totale cijfers. Het werken aan onderhoud van wegen blijft echter een van de meest gevaarlijke werkzaamheden in de wegenbouw. In deze zin, afgezien van de morele verantwoordelijkheid om werknemers in de wegwerkvakken te beschermen, kan het verbeteren van de veiligheid van de werkvakken proportioneel significante resultaten opleveren.

Het is een gegeven dat de wegeninfrastructuur in Europa verouderd en de verkeersvolumes op middellange tot lange termijn toenemen. Als de lidstaten het wegenbestand in een betrouwbare conditie willen houden, zal ook de frequentie van interventies door wegwerkzaamheden in de nabije toekomst toenemen.

Gezien het belang van het verhogen van de veiligheid van de werknemers in de werkzones , vroeg het Europees Parlement in 2001 aan de Europese Commissie om ervoor te zorgen dat "de wegwerklocaties veiliger worden gemaakt door middel van richtlijnen voor het ontwerp en inrichting van de locaties, die voor zover mogelijk op Europees niveau moeten worden gestandaardiseerd, zodat automobilisten niet geconfronteerd worden met nieuwe onbekende omstandigheden in elk land".

In reactie op deze oproep, heeft de European Union Road Federation (ERF) een werkgroep aangesteld om te onderzoeken hoe de werklocaties veiliger kunnen worden gemaakt. Zoals eerdere Europese projecten (bijvoorbeeld ARROWS) al voorstellen voor het ontwerp van het werkzones op EU-niveau hebben gemaakt , was het van essentieel belang om dubbel werk te vermijden en een invalshoek te vinden die echte toegevoegde waarde zou bieden. Na een uitgebreid overzicht van de vorige en de lopende initiatieven, besloot de werkgroep zich te concentreren op het ontwikkelen van een reeks aanbevelingen voor de inzet van veiligheidsmateriaal en materieel op het TEN-T wegennet.

De werkgroep Work Zones Safety werd in 2011 opgericht met een drieledig doel:

• Verhogen van de publieke en politieke bewustwording over het belang van verbetering van de veiligheid in de werkzones;
• Verbeteren van de samenwerking met overheden, stakeholders en de normalisatie-instellingen;
• Identificeren van verschillen, best practices en mogelijke verbeterpunten.

Om te komen tot deze aanbevelingen werd de volgende methode gevolgd:

• Allereerst werden praktijkvoorbeelden en de gebruikte middelen in de Europese landen verzameld en onderzocht.
• Ten tweede werd de meest gebruikte apparatuur geanalyseerd op functionaliteit van hoofdzakelijk geleiding en bescherming.
• Ten derde werd door deskundigen een risicobeoordeling uitgevoerd om na te gaan of de functionaliteiten effectief bijdroegen aan de veiligheidsdoelstellingen.
• Tot slot stelt de werkgroep minimale prestatieniveaus vast voor de toe te passen materialen om henzelf in staat te stellen om effectief hun eigen doelstellingen met betrekking tot functionaliteit en veiligheid te toetsen.

In deze context, en mede gelet op de lopende initiatieven op EU-niveau voor de verbetering van de veiligheid in werkvakken op een gecoördineerde manier, is het ERF blij met de publicatie van haar nieuwste Rapport “Towards Safer Work Zones" waarin een reeks richtlijnen inzake minimale veiligheidseisen worden gepresenteerd voor materiaal ingezet in de werkzones op het TEN-T-netwerk (bijvoorbeeld wegbeveiligingssystemen, verkeersborden, wegmarkeringen, verlichting, ITS).

'Deze richtlijnen zijn het resultaat van de collectieve inspanningen van onze groep in de afgelopen drie jaar ', vertelt John Kreps, voorzitter van de werkgroep Work Zone veiligheid op het ERF. 'In totaal hebben we de nationale veiligheidsrichtlijnen voor werkvakken van 16 EU-lidstaten verzameld en vervolgens grondig geanalyseerd om na te gaan hoe de verschillende voorzieningen voor de verkeersveiligheid het best kan worden ingezet om de veiligheid op een kosteneffectieve manier te verhogen '.  In aanvulling op de algemene aanbevelingen, bevat het rapport drie praktische voorbeelden uit Frankrijk, Spanje en België over hoe wegeninfrastructuur elementen worden ingezet in drie soorten werkzones (mobiel, korte en lange termijn) en gebieden (inleiding, activiteit en beëindiging).

'We hopen dat dit rapport de bewustwording van het belang van de verbetering van de veiligheid in werkzones, zowel op EU- als nationaal niveau zal verhogen ', zegt Christophe Nicodème, ERF directeur-generaal. 'Op een moment dat de Europese Commissie momenteel de Richtlijn 2008/96 op Infrastructure Safety Management herziet, zijn wij van mening dat ons rapport een positieve bijdrage kan leveren en zal resulteren in een meer gecoördineerde aanpak op dit gebied, terwijl tegelijkertijd, het beginsel van subsidiariteit wordt gerespecteerd ’.

Iedere werknemer heeft recht op een veilige werkplek. Maar elke weggebruiker heeft ook recht om de werkplek veilig te kunnen passeren.

Dat hier nog steeds te weinig aandacht voor is blijkt uit de Sectorrapportage Grond-, Weg- en Waterbouw 2014 die de Inspectie SZW oktober 2015 uitbracht.

Meer informatie over hoe veilig er in Nederland wordt gewerkt lees je in ons kennisdossier Veilig werken in de openbare ruimte.

Alle publicaties over werk in uitvoering van verschillende uitgevers zijn overzichtelijk terug te vinden in onze bibliotheek.